Op 17 september mochten we met trots een nieuwe manier onthullen om bij de KB, de Koninklijke Bibliotheek van Nederland, digitale geschiedenis te verkennen. Onze nieuwe interactieve installatie, “Websites van Nederland: ontdek het web van het verleden,” is nu toegankelijk voor het publiek en biedt een verrassende en inspirerende reis door het Nederlandse webarchief.
De reacties zijn geweldig! Ze bevestigen onze overtuiging dat deze machine meer is dan zomaar een hulpmiddel. Zoals we bij de lancering zeiden, is het een tastbare vertaling van onze visie: ons gezamenlijke geheugen letterlijk binnen ieders bereik brengen. Het toont aan dat digitale bewaring niet draait om data in het abstracte op te slaan, maar over het levend houden van het verleden: direct te gebruiken, te doorzoeken en te ervaren.
Een Universum Vol Nederlandse Cultuur
De installatie dompelt bezoekers onder in een visueel universum van 85.000 Nederlandse websites, samengesteld uit meer dan 1,2 miljoen gearchiveerde momentopnames die zijn vastgelegd tussen 1996 en 2025. Met een fysieke joystick en knoppen kunnen bezoekers vrij door dit digitale universum vliegen en de rijke diversiteit van het Nederlandse web verkennen. De speelse ervaring prikkelt de nieuwsgierigheid, terwijl de krachtige spraakzoekfunctie helpt om specifieke thema’s of domeinen te ontdekken.
Een Tijdmachine Aan Je Vingertoppen
De installatie is niet alleen een manier om de enorme omvang van het archief te ontdekken, maar ook een echte tijdmachine. Je kunt elke website kiezen en meteen terug in de tijd gaan – blader door oude versies en zie hoe sites zich door de jaren heen hebben ontwikkeld. Zo wordt het idee van een webarchief tastbaar: het laat zien hoe websites ooit leefden, evolueerden en transformeerden. Met een QR-code kunnen bezoekers bovendien elke ontdekte site rechtstreeks naar hun telefoon sturen om verder te verkennen.
Een Blauwdruk Voor Europa’s Digitale Erfgoed
Hoewel deze eerste installatie het Nederlandse web centraal stelt, dient ze als een krachtig blauwdruk voor heel Europa. De technologie en het concept achter “Websites van Nederland” zijn ontworpen om aanpasbaar te zijn. Stel je een “Websites van Frankrijk” in Parijs voor, of een “Websites van Italië” die bezoekers in Rome inspireert.
Dit vormt de kern van de missie van Internet Archive Europe. Ons doel is om mensen in heel Europa op een toegankelijke en boeiende manier te verbinden met hun eigen unieke digitale verleden. Dit project bewijst dat nationale webarchieven kunnen uitgroeien van statische collecties tot dynamische, interactieve ervaringen voor het publiek.
Dit is wat “collecties tot leven brengen” werkelijk betekent. Door mensen te verbinden met hun eigen digitale verleden, helpen we ze het heden beter te begrijpen en de toekomst voor zich te zien. Wij geloven dat dit essentieel werk is om ervoor te zorgen dat Europa’s digitale geheugen niet alleen wordt bewaard, maar ook wordt geactiveerd, toegankelijk gemaakt en van betekenis is voor iedereen.
We nodigen je uit om de KB te bezoeken en “Websites van Nederland” zelf te ontdekken. De installatie is te zien tot 11 oktober en sluit af tijdens Museumnacht Den Haag. Kom en speel met het verleden!
Photo credits featured image: “Preserving Digital Sovereignty: Marleen Stikker & Brewster Kahle at the KB” by Sebastiaan ter Burg, CC BY 4.0
